Kanuni Azami Çalışma Süresinin Aşılması/Sözleşmelerle Belirlenen Olağan Çalışma Sürelerinin Aşılması (Fazla Saatlerle Çalışma)

İşçiler kararlaştırılmış iş saatlerinden fazla çalışırlarsa fazla mesai yapmış olurlar.

Fazla saatlerle çalışma (mesai) yapma zorunluğu toplu iş sözleşmesinden, işletme anlaşmasında veya iş sözleşmesinden doğabilir. Eğer söz konusu düzenlemelerde fazla saatlerle çalışmaya (mesaiye) ilişkin bir hüküm yer almazsa işçiler sadece olağanüstü durumlarda (örneğin acil durumlarda olduğu gibi) fazla mesai yapmak zorundadırlar. Acil durumlarda fazla saatlerle çalışma (mesai) yapma zorunluluğu işçinin iş sözleşmesinden doğan bir yan yükümlülüğüdür (Alman Medeni Kanunu md. 241/2, 242).

İşveren fazla saatlerle çalışma yapılmasına yönelik talebinde haklı ise, işçinin fazla çalışma talebini müteaddit kere reddetmesi halinde, çalışmanın haksız reddinden dolayı iş sözleşmesi feshedilebilecektir.

İşyeri menfaati doğrultusunda yapılan veya talimat doğrultusunda gerçekleştirilen ya da en azından işyeri bakımından gerekli olan fazla mesai için ücret ödenmesi gerekir. Çünkü hiçbir işçi, kararlaştırılan haftalık çalışma saatinden fazla çalışmaya karşılığında ödeme almaksızın zorlanamaz (Federal İş Mahkemesi’nin 05.09.1995 tarihli kararı, NZA 1996, 266; Federal İş Mahkemesi’nin 15.06.1961 tarihli kararı, Alman Medeni Usul Kanunu md. 253 AP no. 7; Federal İş Mahkemesi’nin 25.11.1993 tarihli kararı, NZA 1994, 837).

Federal İş Mahkemesi’nin 16.05.2012 tarihli yeni içtihadına göre (esas no. 5 AZR 347/11), Batı Almanya’da çalışan işçilerin yıllık brüt maaşlarının 67 bin 200 Avro, Doğu Almanya’da çalışan işçilerin yıllık brüt maaşlarının da 57 bin 600 Avro olması durumunda işçinin Alman Medeni Kanunu md. 612/1’den kaynaklanan ücret talep hakkı ortadan kalkacaktır. Bu meblağlar emeklilik gelir tablosuna denktir.